Ψηφιακή Συλλογή Σατιρική Επιθεώρηση

Η Βιβλιοθήκη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου ανταποκρινόμενη στον κοινωνικό της ρόλο, στη διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, έχει προχωρήσει με τη συγκατάθεση και την ευγενική παραχώρηση του κ. Γεώργιου Μαυρογένη στην ψηφιοποίηση της εφημερίδας «Σατιρική Επιθεώρηση». Συνολικά ψηφιοποιήθηκαν 618 τεύχη καλύπτοντας τις δημοσιεύσεις μεταξύ των ετών 1964-1985.

Οι γελοιογραφίες από τα τεύχη της Σατιρικής μετά από την κατάλληλη επεξεργασία και τεκμηρίωση έχουν καταχωρηθεί στην διαδικτυακή πύλη Αθηνά και είναι ελεύθερα προσβάσιμες στο διαδίκτυο. Η συλλογή περιλαμβάνει 3384 γελοιογραφίες της Σατιρικής από το 1964 όπου και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά μέχρι το 1985. Η τεκμηρίωση του υλικού έγινε με βάση τον τίτλο, τη θεματολογία και τα πρόσωπα που απεικονίζονται σε κάθε γελοιογραφία. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί αρχείο θεματικών όρων με βάση τις θεματικές επικεφαλίδες της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. Για την περιγραφή των μεταδεδομένων χρησιμοποιήθηκε το πρότυπο Dublin Core.

Η ψηφιοποίηση και επομένως η διατήρηση και διάθεση της συγκεκριμένης εφημερίδας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μελέτη της ιστορίας της κυπριακής γελοιογραφίας. Η εφημερίδα επηρέασε πολλούς σατιρικούς λογοτέχνες και γελοιογράφους, όπως ο Άντης Ψημενόπουλος, ο Μιχάλης Πιτσιλλίδης, ο Άντρος Παυλίδης, ο Χριστάκης Γεωργίου, ο Δημήτρης Παπαδημήτρης κ.ά. Επιπλέον, με τη Σατιρική ο Μαυρογένης εισαγάγει καινοτομίες στον κυπριακό Τύπο, όπως το έγχρωμο σκίτσο. Μέσα από τις γελοιογραφίες, το σατιρικό στίχο και τα ευθυμογραφήματα του, σχολιάζει γεγονότα, πολιτικές εξελίξεις και προσωπικότητες της εποχής του.

Το γελοιογραφικό έργο του Μαυρογένη χα­ρακτηρίζεται από εικαστικές προσεγγίσεις δίνοντας έμφαση στην απεικόνιση, τις εκφρά­σεις των προσώπων και τους συμβολισμούς. Με δηκτική ειρωνεία στιγμάτιζε τη στάση των μεγάλων δυνάμεων σε βάρος της Κύπρου. Πολλές φορές οι γελοιογραφίες του είχαν μνημειακή μορφή και εμποτίζονταν με τη δύ­ναμη του πολιτικού πλακάτ. Στις γελοιογραφί­ες του καθιέρωσε τη φιγούρα του Ττόφαλλου, ο οποίος εκπροσωπούσε την κοινή γνώμη, το λαό, τον ίδιο τον γελοιογράφο. Μετά από διακοπή επτά χρόνων (1967-1974), η Σατιρική Επιθεώρηση επανέρχεται ενισχυμένη με νέους συνεργάτες, όπως οι γελοιογράφοι Πέτρος Παπαπέτρου, Σώτος Βοσκαρίδης και Γιώργος Ζήνωνος καθώς και οι σατιρικοί συγγραφείς Τάσος Αριστοτέλους, Γιώργος Στυλιανού, Πανίκος Παναγή κ.ά. Η τραγωδία της Κύπρου με το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974, όπως και όλες οι τραγωδίες που μπορεί ένας λαός να ζήσει, δεν μπορούν να αποτελούν περιόδους άνθησης για τη γελοιογραφία.

Η ψηφιακή συλλογή είναι διαθέσιμη στην διαδικτυακή πύλη Αθηνά