Πολιτική Διαχείρισης του Ιδρυματικού Καταθετηρίου «ΚΤΙΣΙΣ».

ΜΕΡΟΣ Ι. Ιδρυματικο καταθετήριο ΚΤΙΣΙΣ

  1. ΚΤΙΣΙΣ
  2. Στόχοι

ΜΕΡΟΣ ΙΙ. Πολιτική διαχείρισης

  1. Περιεχόμενο
  2. Κατάθεση
  3. Διατήρηση υλικού
  4. Μεταδεδομένα

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ. Διαδικασία κατάθεσης

  1. Εγγραφή
  2. Υποβολή τεκμηρίου
  3. Προδιαγραφές ηλεκτρονικών αντιτύπων

ΜΕΡΟΣ IV.  Όροι διάθεσης περιεχομένου

  1. Πτυχιακή εργασία, μεταπτυχιακή και διδακτορική διατριβή
  2. Ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις
  3. Άδεια Ηλεκτρονικής Διάθεσης Περιεχομένου

 

ΜΕΡΟΣ Ι. Ιδρυματικο καταθετήριο ΚΤΙΣΙΣ

Δημιουργία ιδρυματικού καταθετηρίου ΚΤΙΣΙΣ

Κατά την 35η Συνεδρία της Προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής εγκρίθηκε η δημιουργία ιδρυματικού καταθετηρίου του Πανεπιστημίου, υπό την ονομασία «ΚΤΙΣΙΣ» μετά από εισήγηση της Βιβλιοθήκης.

1. ΚΤΙΣΙΣ

Το ΚΤΙΣΙΣ συνιστά ένα ιδρυματικό καταθετήριο ανοικτής πρόσβασης το οποίο περιλαμβάνει οποιοδήποτε υλικό αφορά στις ερευνητικές δραστηριότητες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ). Στο ΚΤΙΣΙΣ συγκεντρώνονται τα δεδομένα της πνευματικής ζωής της Κύπρου, καθώς και η ερευνητική δραστηριότητα του Πανεπιστημίου, διαφυλάσσοντας, διαδίδοντας και προωθώντας την επιστημονική έρευνα στην τοπική και διεθνή επιστημονική κοινότητα. Μέσω ενός κεντρικού σημείου αναζήτησης, το καταθετήριο (http://ktisis.cut.ac.cy/) καθιστά δυνατή την αναζήτηση και τον εντοπισμό όλων των επιστημονικών δημοσιεύσεων που έχουν εκπονηθεί με φορέα το ΤΕΠΑΚ παρέχοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα πρόσβασης στο πλήρες κείμενο της δημοσίευσης.

2. ΣΤΟΧΟΙ

  1. συγκέντρωση και διάδοση της πνευματικής παραγωγής του ΤΕΠΑΚ σε διάφορες μορφές (κείμενα, ήχος, φωτογραφία, φιλμ)
  2. διασφάλιση της ποιότητας του υλικού και η μακροχρόνια διατήρηση του ψηφιακού περιεχομένου
  3. διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου
  4. συμμετοχή και ανάπτυξη συνεργασιών με διεθνή καταθετήρια

 

ΜΕΡΟΣ ΙΙ. Πολιτική διαχείρισης

1.Περιεχόμενο

    • Το ΚΤΙΣΙΣ συγκεντρώνει, διαφυλάσσει και διαδίδει υλικό σχετικό με την έρευνα και τις δραστηριότητες του ΤΕΠΑΚ.
    • Τα αρχεία που δημοσιεύονται σε αυτό είναι ελεύθερα προσβάσιμα και ανακτήσιμα από οποιοδήποτε χρήστη στο διαδίκτυο, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η πολιτική ανοικτής πρόσβασης έρχεται σε σύγκρουση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων (εκδοτών). Σε αυτές τις περιπτώσεις διατίθενται μόνο τα βιβλιογραφικά δεδομένα καθώς και η ηλεκτρονική διεύθυνση του τεκμηρίου. Αυτό ισχύει για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο υφίστανται οι περιοριστικοί όροι.
    • Τα αρχεία που περιλαμβάνονται στο καταθετήριο θα πρέπει να έχουν παραχθεί από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας καθώς και από μέλη των Διοικητικών Υπηρεσιών (ΔΥ) του Πανεπιστημίου.
    • Το ΚΤΙΣΙΣ πιθανόν να περιλαμβάνει έργα μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) που εκπονήθηκαν πριν την εργοδότησή τους στο ΤΕΠΑΚ.
    • Κατηγορίες συλλογών στο ΚΤΙΣΙΣ:
      • Ακαδημαϊκές Δημοσιεύσεις ΤΕΠΑΚ
      • Δημοσιεύσεις και εκδόσεις των ΔΥ του ΤΕΠΑΚ
      • Ακαδημαϊκές Δημοσιεύσεις Μελών ΔΕΠ, με φορέα έρευνας άλλα Ιδρύματα
      • Πτυχιακές εργασίες, μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές
  • Κατηγορίες Δημοσιεύσεων στο ΚΤΙΣΙΣ:
    • Άρθρα δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά με σύστημα ανεξάρτητων κριτών (Peer reviewed journal articles)
    • Βιβλία (Books)
    • Κεφάλαια από βιβλία  (Book chapters)
    • Ηλεκτρονικά Βιβλία (E-books)
    • Ανακοινώσεις/ εισηγήσεις σε συνέδρια (Conferences papers)
    • Κείμενα αναφορών/ Εκθέσεις επιστημονικών δεδομένων (Reports)
    • Πατέντες  (Patents)
    • Περιλήψεις (Abstracts)
    • Διδακτορικές Διατριβές (Phd dissertations)
    • Μεταπτυχιακές Διατριβές (MSc thesis)
    • Πτυχιακές εργασίες (Bachelor’s thesis)
    • Ερευνητικά προγράμματα (Research projects)

 

 

2. Κατάθεση

    • Στις 20-21 Απριλίου 2007/21η Συνεδρία, η Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή (ΠΔΕ) αποφάσισε όπως δοθούν οδηγίες στα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Πανεπιστημίου να αναφέρουν τις δημοσιεύσεις τους στο Πανεπιστήμιο και επιπρόσθετα να καταθέτουν ένα αντίγραφο των δημοσιεύσεων ή των βιβλίων τους στη Βιβλιοθήκη. Παράλληλα, αποφασίστηκε όπως όλα τα μέλη της ΠΔΕ καταθέσουν τα βιβλία και τα άρθρα τους στη Βιβλιοθήκη ώστε αυτά να καταχωρηθούν.
    • Στις 12-13 Δεκεμβρίου 2008/35η Συνεδρία, η ΠΔΕ ενέκρινε την υποχρεωτική κατάθεση των πτυχιακών εργασιών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών των φοιτητών του ΤΕΠΑΚ στο ιδρυματικό καταθετήριο του Πανεπιστημίου.
    • Το ΚΤΙΣΙΣ παρέχει στα μέλη του ΤΕΠΑΚ τη δυνατότητα κατάθεσης επιστημονικού υλικού στα μέλη του ΤΕΠΑΚ.
    • Για τις περιπτώσεις που η πολιτική ανοικτής πρόσβασης έρχεται σε σύγκρουση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων (εκδοτών), διατίθενται μόνο τα βιβλιογραφικά δεδομένα καθώς και η ηλεκτρονική διεύθυνση του τεκμηρίου. Αυτό ισχύει για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο υφίστανται οι περιοριστικοί όροι.
    • Για τις περιπτώσεις που ισχύουν μόνιμα περιοριστικοί όροι (π.χ. κεφάλαια βιβλίων), διατίθενται μόνο τα βιβλιογραφικά δεδομένα του τεκμηρίου, ενώ το πλήρες κείμενο είναι προσβάσιμο μόνο κατόπιν άδειας του συγγραφέα.
    • Αν ένα μέλος ΔΕΠ/ερευνητής, επισκέπτης ακαδημαϊκός παύει να είναι μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΤΕΠΑΚ, οι δημοσιεύσεις που είχε εκπονήσει μέχρι τη στιγμή της αποχώρησης του από το ΤΕΠΑΚ, παραμένουν στο ΚΤΙΣΙΣ.
    • Προηγούμενες εκδόσεις έργων που έχουν ήδη κατατεθεί στο ΚΤΙΣΙΣ δεν αποσύρονται και δεν αντικαθίστανται από νεώτερες εκδόσεις τους. Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέτουν νέες εκδόσεις ως ξεχωριστά έργα.
    • Οι δημοσιεύσεις που κατατίθενται στο ΚΤΙΣΙΣ δεν αξιολογούνται από καμιά επιστημονική επιτροπή του καταθετηρίου. Η εγκυρότητα και η αυθεντικότητα τους υπόκεινται στην ευθύνη των συγγραφέων τους.
    • Η εποπτεία και ο έλεγχος των μεταδεδομένων των δημοσιεύσεων που κατατίθενται στο ΚΤΙΣΙΣ υπόκειται στην Ομάδα Διαχείρισης του καταθετηρίου.

3. Διατήρηση Υλικού

    • Τo ΚΤΙΣΙΣ τηρεί αντίγραφα ασφαλείας ανά τακτά χρονικά διαστήματα
    • Αποσκοπεί στη μακροπρόθεσμη διατήρηση της ακαδημαϊκής παραγωγής και στη μόνιμη πρόσβαση σε αυτή. Δε συνίσταται η απομάκρυνση κανενός είδους περιεχομένου από το ΚΤΙΣΙΣ.
    • Λόγοι για την απομάκρυνση αντικειμένων αποτελούν:
      • αποδεδειγμένη παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων
      • νομικές απαιτήσεις και αποδεδειγμένες παραβιάσεις
      • πλαστογραφημένη έρευνα
    • Διαγραφή τεκμηρίου σημαίνει την απομάκρυνση του ίδιου του τεκμηρίου καθώς και των μεταδεδομένων του όπως αυτά ορίζονται στην ενότητα Μεταδεδομένα.

4. Μεταδεδομένα (Metadata)

Τα μεταδεδομένα αφορούν σε δεδομένα τα οποία περιγράφουν άλλα δεδομένα. Για κάθε τεκμήριο το ΚΤΙΣΙΣ δημιουργεί μία εγγραφή μεταδεδομένων, η περιγραφή των οποίων γίνεται με το πρότυπο Dublin Core. Οι εγγραφές που δημιουργούνται είναι διαθέσιμες στις μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο και διανέμονται σε άλλες βιβλιοθήκες και ερευνητικά κέντρα προκειμένου να συμπεριληφθούν στους καταλόγους τους. Η πρόσβαση στα μεταδεδομένα των εγγραφών είναι ανοικτή για όλους τους χρήστες και δεν υπόκειται σε περιοριστικούς όρους. Επίσης, το ΚΤΙΣΙΣ παρέχει τα μεταδεδομένα του σε διάφορους συσσωρευτές μεταδεδομένων εφαρμόζοντας το πρωτόκολλο συγκομιδής μεταδεδομένων OAI-PMH (Open Archive Initiatives - Protocol for Metadata Harvesting). Τα μεταδεδομένα μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν σε οποιοδήποτε μέσο για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς χωρίς την προηγούμενη άδεια του ΚΤΙΣΙΣ.

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ. Διαδικασία κατάθεσης

Η κατάθεση τεκμηρίων στο ΚΤΙΣΙΣ μπορεί να γίνει με δύο μεθόδους:

  • αποστολή στην ηλεκτρονική διεύθυνση library.dspace@cut.ac.cy
  • μέθοδος της αυτο-αρχειοθέτησης (self-archiving): γίνεται εγγραφή και αποδοχή του χρήστη στο σύστημα όπου μπορεί να καταθέσει το έργο του

Εγγραφή

Για την υποβολή τεκμηρίων προαπαιτείται η εγγραφή του χρήστη στο ΚΤΙΣΙΣ. Η ομάδα διαχείρισης του καταθετηρίου παραχωρεί το δικαίωμα στο χρήστη να υποβάλει το έργο του στην ανάλογη συλλογή.

 

Υποβολή τεκμηρίου

Μέθοδος αυτό-αρχειοθέτησης

Η κατάθεση του τεκμηρίου γίνεται ηλεκτρονικά από τον ίδιο το χρήστη, ο οποίος αφού συνδεθεί στο ιδρυματικό καταθετήριο, ακολουθεί την προβλεπόμενη διαδικασία κατάθεσης::

  • υποβολή στοιχείων περιγραφής του τεκμηρίου
  • υποβολή τεκμηρίου σε μορφή pdf
  • επιλογή Άδειας Creative Commons
  • αποδοχή της Άδειας Ηλεκτρονικής Διάθεσης Περιεχομένου

Όταν το τεκμήριο εισαχθεί επιτυχώς στο σύστημα και προτού δημοσιευτεί στο ΚΤΙΣΙΣ, περνά από στάδια ελέγχου:

  • Επεξεργασία και έλεγχος των μεταδεδομένων
  • Ανάρτηση στο διαδίκτυο
Στη συνέχεια, δίνεται στο τεκμήριο μια μόνιμη διεύθυνση στο διαδίκτυο (URL) ως αναγνωριστικού. Το συγκεκριμένο αναγνωριστικό παραμένει σταθερό για κάθε τεκμήριο, ακόμα και αν το σύστημα δεχθεί αλλαγές ή μεταφερθεί σε νέο εξοπλισμό. Τα μόνιμα URL αποδίδονται (σύμφωνα με το σύστημα Handle το οποίο διαχειρίζεται και δημιουργεί μόνιμα αναγνωριστικά, γνωστά ως "handles") για ψηφιακά τεκμήρια και άλλες πηγές του διαδικτύου.

Τα πλήρη κείμενα των εργασιών αποστέλλονται από τα Τμήματα με την ανάλογη ένδειξη προς δημοσίευση ή μη με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας του περιεχομένου. Το πλήρες κείμενο της εργασίας θα διατίθεται ή όχι σύμφωνα με τους περιορισμούς που έχουν δηλωθεί από τον δημιουργό με την κατάθεσης της Άδειας Ηλεκτρονικής Διάθεσης Περιεχομένου και αφού διασφαλιστεί από την Γραμματεία του Τμήματος ότι αποτελεί την τελική μορφή της εργασίας. 

 

Προδιαγραφές ηλεκτρονικών αντιτύπων

Κάθε αρχείο κειμένου θα πρέπει να κατατίθεται σε μορφή pdf. Το αρχείο pdf πρέπει να είναι το ακριβές αντίγραφο της διατριβής όπως αυτή υποβλήθηκε στο Τμήμα. Αρκετές εργασίες συνοδεύονται από αρχεία άλλης μορφής τα οποία θα πρέπει να συμπιέζονται και να κατατίθενται σε αρχείο zip. Το winzip είναι η πιο διαδεδομένη μορφή συμπιεσμένων αρχείων.

 

ΜΕΡΟΣ IV.  Όροι διάθεσης περιεχομένου

Πτυχιακή εργασία, μεταπτυχιακή και διδακτορική διατριβή

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ανήκουν στον εκάστοτε συγγραφέα, ο οποίος ύστερα από τη σχετική αποδοχή των όρων της Άδειας ηλεκτρονικής διάθεσης περιεχομένου, παραχωρεί στη Βιβλιοθήκη το μη αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και διάθεσης της ηλεκτρονικής μορφής της εργασίας του στο διαδίκτυο. Το έργο διατίθεται μέσω του ιδρυματικού καταθετηρίου για εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς, ιδιωτικούς και όχι για εμπορικούς σκοπούς σύμφωνα με την πολιτική πρόσβασης που έχει καθοριστεί:

  • Ο αναγνώστης μπορεί να χρησιμοποιεί ελεύθερα το υλικό για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς σύμφωνα με τους όρους της άδειας Creative Commons.
  • Απαγορεύεται η εμπορική εκμετάλλευση των τεκμηρίων του καταθετηρίου χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του δημιουργού και κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων.

 

Ακαδημαϊκές Δημοσιεύσεις

Η διάθεση του πλήρους κειμένου καθορίζεται ανάλογα με βάση το είδος της δημοσίευσης:

Δημοσιευμένα άρθρα σε περιοδικά  Ο συγγραφέας ενδεχομένως να μην έχει το δικαίωμα διάθεσης του άρθρου του στο ΚΤΙΣΙΣ. Σε αυτή την περίπτωση η Βιβλιοθήκη δημιουργεί την εγγραφή με τα μεταδεδομένα που αφορούν στη συγκεκριμένη δημοσίευση. Η πρόσβαση στο πλήρες κείμενο του άρθρου είναι εφικτή μόνο μέσω του συνδέσμου URL, ο οποίος παραπέμπει στο επιστημονικό περιοδικό (με την προϋπόθεση ότι η Βιβλιοθήκη έχει πρόσβαση σε αυτό μέσω των ηλεκτρονικών πηγών της).

Προ-δημοσιευμένα άρθρα (pre-publication web posting)  για τα άρθρα που δεν έχουν υποβληθεί ακόμα σε κάποιο περιοδικό, ο συγγραφέας διατηρεί τα πνευματικά δικαιώματα και τα άρθρα δημοσιεύονται ελεύθερα στο ΚΤΙΣΙΣ μετά από την άδεια του συγγραφέα. Πολλοί εκδότες έχουν αναγνωρίσει το γεγονός ότι η ανάρτηση προ- δημοσιευμένου άρθρου στον παγκόσμιο ιστό αποτελεί κοινή πρακτική αφού ολοένα και περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι έχουν υιοθετήσει αυτή την πρακτική. Η πολιτική που ακολουθούν στο παραπάνω θέμα οι εκδότες είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο Sherpa and Romeo.

Βιβλία (books)  Τα πνευματικά δικαιώματα του βιβλίου καθορίζονται από τον εκδότη.Η Βιβλιοθήκη αγοράζει τα βιβλία των μελών ακαδημαϊκού προσωπικού και δημιουργεί την εγγραφή με τα μεταδεδομένα που αφορούν το συγκεκριμένο βιβλίο.

Κεφάλαια από βιβλία (book chapters)  Τα πνευματικά δικαιώματα σε κεφάλαια από βιβλία καθορίζονται από τον εκδότη. Η Βιβλιοθήκη αγοράζει τα βιβλία των μελών ακαδημαϊκού προσωπικού και δημιουργεί την εγγραφή με τα μεταδεδομένα που αφορούν το συγκεκριμένο βιβλίο.

Ηλεκτρονικά Βιβλία (ebooks)  Τα πνευματικά δικαιώματα σε ηλεκτρονικά βιβλία καθορίζονται από τον εκδότη. Η Βιβλιοθήκη δημιουργεί την εγγραφή με τα μεταδεδομένα που αφορούν τη συγκεκριμένη δημοσίευση. Η πρόσβαση στο πλήρες κείμενο του βιβλίου είναι εφικτή μόνο μέσω των ηλεκτρονικών πηγών της Βιβλιοθήκης.

Πρακτικά συνεδρίων (conference papers)  Τα πνευματικά δικαιώματα σε δημοσιεύσεις συνεδρίων καθορίζονται από τον εκδότη. Η Βιβλιοθήκη δημιουργεί την εγγραφή με τα μεταδεδομένα που αφορούν τη συγκεκριμένη δημοσίευση. Η πρόσβαση στο πλήρες κείμενο είναι εφικτή μόνο μέσω των ηλεκτρονικών πηγών της Βιβλιοθήκης.

Εκθέσεις (reports)  Ο συγγραφέας  κατέχει  τα πνευματικά δικαιώματα της έκθεσης και μπορεί να δημοσιεύσει την έκθεση του στο ΚΤΙΣΙΣ.

Πατέντες (patents)  Ο συγγραφέας  κατέχει  τα πνευματικά δικαιώματα της πατέντας και μπορεί να δημοσιεύσει την πατέντα του στο ΚΤΙΣΙΣ.

Περιλήψεις (abstracts) Οι περιλήψεις επιστημονικών δημοσιεύσεων  μπορούν να δημοσιεύονται ελεύθερα στο ΚΤΙΣΙΣ.

 

Άδεια Ηλεκτρονικής Διάθεσης Περιεχομένου

Η Άδεια Ηλεκτρονικής Διάθεσης Περιεχομένου (βλέπε Παράρτημα 1-4) αποτελεί το επίσημο συμφωνητικό μεταξύ του δημιουργού/κατόχου πνευματικών δικαιωμάτων και της Βιβλιοθήκης. Για τη Βιβλιοθήκη αποτελεί το πλαίσιο το οποίο ορίζει τα δικαιώματα που αποκτά το ΚΤΙΣΙΣ για την ορθή διαχείριση του ψηφιακού υλικού. Για τον συγγραφέα αποτελεί βεβαίωση ότι το ΚΤΙΣΙΣ δεν αποκτά τα πνευματικά δικαιώματα του έργου του. Ο δημιουργός πρέπει να έχει τη δυνατότητα να διαβάσει την άδεια προτού η διαδικασία υποβολής ολοκληρωθεί. Η μη χορήγηση της άδειας δεν διαγράφει την υποβολή του τεκμηρίου. Το τεκμήριο παραμένει στη σελίδα «Η ΚΤΙΣΙΣ μου» (http://ktisis.cut.ac.cy/password-login) όπου ο συγγραφέας μπορεί είτε να αφαιρέσει την υποβολή από το σύστημα, ή να συμφωνήσει αργότερα με τους όρους της άδειας αφού λυθούν τυχόν απορίες σχετικά με αυτούς. Στους όρους της άδειας απαιτείται να καλύπτονται με σαφήνεια 4 κύρια ζητήματα:

1. το δικαίωμα του δημιουργού να καταθέσει το τεκμήριο ως γνήσιο έργο του

2. η διατήρηση των πνευματικών δικαιωμάτων του δημιουργού και η μελλοντική εκμετάλλευση του έργου του

3. το δικαίωμα του ιδρυματικού καταθετηρίου για επεξεργασία

4. η αφαίρεση του υλικού

Άδειες ηλεκτρονικής διάθεσης περιεχομένου

Πτυχιακές

Μεταπτυχιακές Εργασίες

Διδακτορικές Διατριβές